- جمعه ۲۳ دی دی به دین روز، چهارمین جشن دیگان
علت نام گذاری جشن دیگان در ایران باستان
از سال 1738 قبل از میلاد یعنی در حدود 3746 سال پیش، یکم دی ماه را با نام " روز خور " یا " دی گان " می شناسند؛ روزی که خورشید دوباره بعد از بلندترین شب سال طلوع می کند و باز به دنیا زندگی می بخشد. اگر بخواهیم نام دی را تفسیر کنیم به اینگونه است که : "دی" از مصدر "دا" به معنای آفریدن ، ساختن و همچنین بخشیدن است که در اوستا و پارسی باستانی این چنین معنی شده. "دی" یعنی خالق و آفریننده که منظور از آن اهورامزدا، خدای بزرگ در ادیان زرتشتی میباشد، به همین دلیل دی ماه برای زرتشتیان باستان از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و در گذشته کنار هم جمع شده و اهورامزدا را به شکرانه این ماه و بزرگی ویگانگی اش میستایند تا خداوند ، اهالی ایران زمین را در این ماه سرد یاری و حفاظت کند.
جشن دیگان در ایران باستان
جالب است بدانید که دی یکی از صفات برجسته خداوند بوده است و از اولین روزی که وارد ماه دی میشویم جشنی به این مناسبت میگیرند. از آنجایی که ایرانیان باستان همیشه ترسی از شب ، ترس از ظلمت وهمچنین ترس از بلندترین شب سال و اینکه شاید هیچگاه طلوع خورشید را نبینند ، درشبانگاه شب را به اسم شب یلدا در کنار بزرگان جشن میگیرند و در صبحگاه نیز روز یکم دی ماه را "روز خور" یا دی گان مینامند و آن روز را نیز تعطیل میکردند
در تقویم زرتشتی و در روزهای نهم ، دهم و هفدهم دی مناسبت هاییست که به مناسبت جشن دیگان ، که همنام شدن روز و ماه است برگزار میشود.
همانند جشن دیگان در ماههای پیش، جشن تیرگان و جشن مهرگان را نیز داشتیم. اما ماه دی تفاوتی اساسی با ماههای دیگر دارد.
دی از چنان اهمیتی برخوردار بوده که سه روز در هر ماه را به نام خود اختصاص داده است. دی درحقیقت صفت خدای یگانه و بزرگ در آیین زرتشت، اهورامزدا است. دی از صورت پهلوی «دَی» و اوستایی «دَذوَه» به معنی آفریننده است. در سراسر ادبیات زرتشتی، اهورامزدا با صفت دادار یا آفریننده نامیده شده، زرتشت هم در گاهان او را «آفریننده زندگی» میخواند.
روزهای ماه دی و نامگذاری دیگان
جشن دیگان و این سه روز برای ایرانیان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده ، به این صورت است که :
- اولین روز دی ماه که (اورمزد) نامیده میشود = اولین روزجشن دیگان و خرم روز
- روز هشتم دی ماه (دی به آذر روز) دومین جشن دیگان
- روز پانزدهم : دی به مهر روز : سومین جشن دیگان : جشن تبیکان
- و در روز بیست وسوم دی ماه: دی به دین روز : چهارمین جشن دیگان میباشد.
تفاوت تقویم زرتشتی و ایرانی
در ماه دی سه جشن نیایشی است که در ستایش اهورامزدا صورت میگیرد. علت اختلاف روزها در به این صورت است که همه ماه های زرتشتی سی روزهستند و این در حالی هست که در تقویم رسمی کشور شش ماه و سی و یک روز داریم.این چهار روز در دی ماه هورمزد و سی دی نامیده شده اند، یکی برنام ، یکی برگاه و دیگری بردین پایه گذاری شده اندو از گذشته تا به امروز بر همین پایه بوده اند.
https://www.delgarm.com/scientific/do-you-know/171033-جشن-دیگان