سال نو، سال صبر و استقامت بر همه دوستان و هم ميهنان مبارک باد.
به اميد نامگذاری و ثبت تاريخی اين سال بنام سال نجات ايران و ايراني.
"نوروزتان پيروز، هر روزتان نوروزباد"
==========================================================
نوروز، يکي از نشانه هاي مليت ماست
به اميد نامگذاری و ثبت تاريخی اين سال بنام سال نجات ايران و ايراني.
"نوروزتان پيروز، هر روزتان نوروزباد"
==========================================================
نوروز، يکي از نشانه هاي مليت ماست
دکتر «پرويز ناتل خانلري» اين مقاله ي زيبا، دلنشين و در عين حال کوتاه را نزديک به نيم قرن پيش نگاشته است که امروز نيز همچنان زيبا و دلنشين و به انديشه وادارنده است.
***
آمد بهار خرم و آورد خرمي وز فرّ نوبهار شد آراسته زمي
نوروز اگر چه روز نو سال است، روز کهنه ي قرنهاست. پيري فرتوت است که سالي يک بار جامه ي جواني مي پوشد تا به شکرانه ي آن که روزگاري چنين دراز بسر برده و با اين همه دَم سردي زمانه تاب آورده است، چند روزي شادي کند. از اينجاست که شکوه پيران و نشاط جوانان در اوست.
پير نوروز يادها در سر دارد. از آن کرانه ي زمان مي آيد، از آنجا که نشانش پيدا نيست. در اين راه دراز رنجها ديده و تلخيها چشيده است. اما هنوز شاد و اميدوار است. جامه هاي رنگ رنگ پوشيده است، اما از آن همه، يک رنگ بيشتر آشکار نيست و آن رنگ ايران است.
در باره ي خلق و خوي ايراني سخن بسيار گفته اند. هر ملتي عيب هايي دارد. در حق ايرانيان مي گويند که قومي خوپذيرند. هر روز به مقتضاي زمانه، به رنگي درمي آيند.با زمانه نمي ستيزند، بلکه مي سازند. رسم و آيين هر بيگانه اي را مي پذيرند و شيوه ي ديرين خود را زود فراموش مي کنند. بعضي از نويسندگان اين را هنري دانسته اند و راز بقاي ايران را در آن جسته اند. من نمي دانم که اين صفت عيب است يا هنر است، اما در قبول اين نسبت ترديد و تأملي دارم.
از روزي که پدران ما به اين سرزمين آمدند و نام خانواده و نژاد خود را به آن دادند، گويي سرنوشتي تلخ و دشوار براي ايشان مقرر شده بود. تقدير چنان بود که اين قوم، نگهبان فروغ ايزدي، يعني دانش و فرهنگ باشد. ميان جهان روشني که فرهنگ و تمدن در آن پرورش مي يافت و عالم تيرگي که در آن کين و ستيز مي روييد، سّدي شود و نيروي يزدان را از گزند اهريمن نگهدارد.
پدران ما از همان آغاز کار، وظيفه ي سترگ خود را دريافتند. زردشت از ميان گروه برخاست و مأموريت قوم ايراني را درست و روشن معين کرد، فرمود که بايد به ياري يزدان، با اهريمن بجنگند تا آنگاه که آن دشمن بدکنش از پادرآيد .
ايراني بار گران اين امانت را به دوش کشيد. پيکاري بزرگ بود. فرّ کيان، فرّ مزدا آفريد. آن فرّ نيرومند ستوده ي ناگرفتني را به او سپرده بودند؛ فرّي که اهريمن مي کوشيد تا بر آن دست بيابد.
گاهي فرستاده ي اهريمن دليري مي کرد و پيش مي تاخت تا فرّ را بربايد. اما خود را با پهلوان روبه رو مي يافت و غريو دليرانه ي او به گوشش مي رسيد. اهريمن، گامي واپس مي نهاد. پهلوان دلير و سهمگين بود.
گاهي پهلوان پيش مي خراميد و مي انديشيد که ديگر فرّ از آن اوست. آنگاه اهريمن شبيخون مي آورد و نعره ي او در دشت مي پيچيد. پهلوان درنگ مي کرد. اهريمن سهمگين بود.
در اين پيکار، روزگارها گذشت و داستان اين زد و خورد، افسانه شد و بر زبانها روان گشت، اما هنوز نبرد دوام داشت. پهلوان، سالخورده شد، فرتوت شد، نيروي تنش سستي گرفت، اما دل و جانش جوان ماند. هنوز اهريمن از نهيب او بيمناک است. هنوز پهلوان، دلير و سهمناک است. اين همان پهلوان است که هر سال جامه ي رنگ رنگ نوروز مي پوشد وبه ياد روزگار جواني شادي مي کند.
اروپاييان از قول يونانيان مي گويند که ايران، پس از حمله ي اسکندر، يک سره رنگ آداب يوناني گرفت و از جمله ي نشانه هاي اين امر، آن که مورخي بيگانه نوشته است که در دربار اشکاني نمايش هايي به زبان يوناني مي دادند. اين درست مانند آن است که بگوييم ايرانيان امروزه، يک باره مليت خود را فراموش کرده اند، زيرا که در بعضي مهمانخانه ها مطربان و آوازه خوانهاي فرنگي به زبان ايتاليايي و اسپانيايي مطربي مي کنند.
کمتر ملتي را در جهان مي توان يافت که عمري چنين دراز بسر آورده و با حوادثي چنين بزرگ روبه رو شده و تغييراتي چنين عظيم در زندگيش روي داده باشد و پيوشته در همه حال، خود را به ياد داشته باشد و دمي از گذشته و حال و آينده ي خويش، غافل نشود.
مسلمان شدن ايرانيان به ظاهر پيوند ايشان را با گذشته ي دراز و پر افتخارشان بريد. همه چيز در اين کشور ديگرگون شد و به رنگ دين و آيين نو درآمد. هرچه نشانه و يادگار گذشته بود، در آتش سوخت و بر باد رفت. اما ياد روزگار پيشين مانند سمندر از ميان آن خاکستر برخاست و در هواي ايران پرواز کرد.
بيش از آنچه ايرانيان رنگ بيگانه گرفتند، بيگانگان ايراني شدند. جامه ي ايراني پوشيدند، آيين ايراني پذيرفتند، جشن هاي ايران را برپا داشتند و پيش خداي ايران زانوي ادب بر زمين زدند.
از بزرگاني مانند «فردوسي» بگذريم که گويي رستخيز روان ايران دريک تن بود. ديگران که به ظاهر جوش و جنبشي نشان نمي دادند، همه در دل، زير خاکستر بي اعتنايي اخگري از عشق ايران داشتند.
«نظامي» مسلمان که ايران باستان را، آتش پرست و آيين ايشان را ناپسند مي داند، آنجا که داستان عدالت «هرمز ساساني» را مي سرايد، بي اختيار حسرت و درد خود را نسبت به تاريخ گذشته ي ايران بيان مي کند و مي گويد:
جهان زآتش پرستي شد چنان گرم که بادا زين مسلماني ترا شرم
«حافظ» که عارف است و مي کوشد نسبت به کشمکش ها و کين توزي ها بي طرف و بي اعتنا باشد و از روي تجاهل مي گويد:
ما قصه ي سکندر و دارا نخوانده ايم از ما بجز حکايت مهر و وفا مپرس
باز نمي تواند تأثير داستان هاي باستاني را از خاطر بزدايد؛ هنوز کين «سياوش» را فراموش نکرده است و به هر مناسبتي از آن ياد مي آورد و مي گويد:
شاه ترکان سخن مدعيان مي شنود شرمي از مظلمه ي خونسياوشش باد
نوروز، يکي از نشانه هاي مليت ماست. نوروز، يکي از روزهاي تجلي روح ايراني است، نوروز، برهان اين دعوي است که ايران، با همه ي سالخوردگي هنوز جوان و نيرومند است.
در اين روز بايد دعا کنيم. همان دعا که سه هزار سال پيش از اين، زردشت کرد:
«منش بد، شکست بيابد.
منش نيک، پيروز شود.
دروغ، شکست بيابد.
راستي بر آن پيروز شود.
خرداد و مرداد بر هر دو پيروز شوند.
بر گرسنگي و تشنگي.
اهريمن بدکنش ناتوان شود.
و رو به گريز نهد».
منش نيک، پيروز شود.
دروغ، شکست بيابد.
راستي بر آن پيروز شود.
خرداد و مرداد بر هر دو پيروز شوند.
بر گرسنگي و تشنگي.
اهريمن بدکنش ناتوان شود.
و رو به گريز نهد».
و نوروز بر شما فرخنده و خرم و خجسته باشد!
