34 years ago this day saddam attacked Iran

Oct 1, 2004
8,122
205
#21
بر اساس کدام قاعده تو میگی حسین باستانی معمولا چیزای خوبی مینویسه؟ کجای حرفاشو میتونی با دلیل و منطق تائید کنی؟ کجای جنگ رو دیدی؟ حالا بگذریم...تو این مقاله یک سری حرف های درست هست ولی کلی جفنگ محض هم هست که سر رشتش برمیگرده به همون ذهنیات آلوده به تبلیغات دروغین جمهوری اسلامی که رو ایشون هم اثر خودش رو گذاشته. نکات حقیقی این مقاله اون قسمتیست که به پیشروی های عراقی ها در سال ١٩٨٨ اشاره میکنه. شکست های سپاه و ارتش دیگه ذلیلانه بود و تقریبا از دستشون در میرفتن. ولی یک چیز رو نمیگه و اون اینه که چرا؟ چرا دیگه نه سربازش درست میجنگید نه سپاهی؟ دلیلش دقیقا همون بود که من بهش اشاره کردم. یواش یواش مردم فهمیده بودن که بهشون کر زده شده, فهمیده بودن که این جنگ جنگ ملت نبوده و نیست, فهمیده بودن که دارن بیخود کشته میشن و دیگه جون برکفی نمیکردن. بسیار طبیعی بود. همونطور که گفتم فقط کافی بود آدم خرفت و خنگ نباشه خیلی زود میفهمید که این جنگ مصنویی و به هیچ وجه دفاعی و میهنی نبوده. چیز دیگری رو هم که بهش اشاره نمیکنه اینه که پیشروی های سال ١٩٨٧ و ١٩٨٨ عراق, باز هم تهاجمی نبوده بلکه به قصد پس گرفتن خاک خودشون بوده. ما ایرونی ها در بسیاری از نقاط جبهه وارد خاک عراق شده بودیم و عراقی ها در سال آخر جنگ گذاشته بودن پشتش که این نقاط رو پس بگیرن که گرفتن. لشگری که من توش بودم یعنی لشگر ٢٨ پیاده کردستان, بدون اغراق یکی از ٣ لشگر های بزرگ و پر تحرک ارتش ایران بود که در بسیاری از مواقع به کمک لشگر ها, تیپ ها و گردان های دیگه میرفت و خیلی هم کشته میداد. دورانی که من تو این لشگر بودم, این لشگر در بسیاری از مواقع تو خاک عراق ساکن بود. این رو میگم که مردم بدونن که در ٦ سال آخر جنگ, عراق در بسیاری از مواقع باید ما ها رو از کشور خودش مینداخته بیرون ولی جمهوری اسلامی هنوز میگفت جنگ تحمیلی و دفاع از میهن اسلامی! رو که نبود, سنگ پا قزوین بود.

میون ایرونی ها آدم کثیف واقعا کم نبود. اگه میدونستید گریتون میگرفت. موقعی که ما واسه خاکریزی, سنگر کنی و سنگر سازی به بتون و ماسه و میله گرد احتیاج داشتیم, دو تا برادر سپاهی بودن که بتون ها و میله گرد هایی رو که برای ما فرستاده میشد رو راهشو کج میکردن طرف خرم اباد و میفروختن. فکرشو بکن, وسط جنگ, جنگی که مادر قحبه ها انقدر تبلیغ همبستگی میکردن, این دو تا جونور از سهمیه جنگ هم دزدی میکردن و پولشو به جیب میزدن. از این حروم زاده ترآخه؟ دستبرد به سهمیه جنگ اونم سهمیه لشگری عین ٢٨ پیاده کردستان که مرتب تو خطوط اول زیر آتیش بود؟
With all due respect, so what were the Iraqis doing when they were bombing the cities in 87 & 88 and using chemical weapons? How was any of that defensive?
 

Chinaski

Elite Member
Jun 14, 2005
12,269
352
#22
you wrote ten lines worth of stuff but I am still baffled on what exactly you objected to.

هیچی, با یه سری از قسمت های حرف های آقای باستانی مشگل دارم ولی بهت هم گفتم. قسمت های جالب هم زیاد داره. مثلا اون قسمتش که خمینی در اصل عصبانی بود چون دیده بود آخر جنگ شکست خورده. به ملت ولی تا امروز از پیروزی حرف میزنن در صورتی که ما جنگ رو باختیم, بد هم باختیم. قسمت جالب دیگرش همون چیزیه که من هم همیشه گفتم: عراق تو عملیات سال آخرش فقط خاک خودش رو پس گرفته بود. یعنی ما انقدر دفاع مقدس میکردیم که میرفتیم خاک اونا رو هم تصرف میکردیم!

 

Chinaski

Elite Member
Jun 14, 2005
12,269
352
#23
With all due respect, so what were the Iraqis doing when they were bombing the cities in 87 & 88 and using chemical weapons? How was any of that defensive?
What were iraqis doing? Making war! they were still in war with us. yani chi aslan? oon kaaram nemikardan? mishestan tamooshaa mikardan maa chejoori 10 taa valfajr o 15 taa amaliaat yaa zahraa shoroo mikardim o beheshon hamle mikardim? They were still in war with us. Akhe in harfaa chiye shomaa haa mizanid? maa mizadim oonaa ham mizadan, maa hamle zamini mikardim, oonaa ham raaket roo saremoon mindaakhtan. jang ine, mikhaastim tamoomesh konim. cheraa nemikardim? cheraa moratab edaame midaadim?

chemikal weapon ham aslan harfesho nazan ke har do taraf mizadan. iran kolli cyanid gaz be eraghiaa zad. oonam yek vaagheyate montaa haa behetoon ke nemigotan in heyvoonaa.
 
Oct 16, 2002
39,533
1,513
DarvAze DoolAb
www.iransportspress.com
#24
With all due respect, so what were the Iraqis doing when they were bombing the cities in 87 & 88 and using chemical weapons? How was any of that defensive?
Iran was occupying their land and openly speaking of crossing Karbala to go and liberate Palestine. Technically Iraq was on the defensive for 6 straight years after they accepted the GOH-Khordim agreement in 1361. It must've taken an idiocy of spectacular magnitudes to not capitalize on that opportunity. Iran would've been a totally different country if Iraq's proposal had been accepted.
 
Oct 1, 2004
8,122
205
#25
Iran was occupying their land and openly speaking of crossing Karbala to go and liberate Palestine. Technically Iraq was on the defensive for 6 straight years after they accepted the GOH-Khordim agreement in 1361. It must've taken an idiocy of spectacular magnitudes to not capitalize on that opportunity. Iran would've been a totally different country if Iraq's proposal had been accepted.
Then what is the meaning of defensive operations?
Defensive means they sit on the border and at most attack forward moving operations of the opposing side.
There is nothing in that war that would define bombing Tehran as "defensive".
 
Oct 16, 2002
39,533
1,513
DarvAze DoolAb
www.iransportspress.com
#26
Then what is the meaning of defensive operations?
Defensive means they sit on the border and at most attack forward moving operations of the opposing side.
There is nothing in that war that would define bombing Tehran as "defensive".
You're joking right?!

A war is a war. A defensive operation is defined as whatever measure taken to weaken the offensive side. Iran was the offender in that time-frame and Iraq was on the defensive. Facts don't lie.
 

Chinaski

Elite Member
Jun 14, 2005
12,269
352
#27
Iran would've been a totally different country if Iraq's proposal had been accepted.
BT jaan daghighan hamino nemikhaastan. Accepting that proposal would have meant the end of IR. That war bought them time and time was priceless for them to survive. They knew it better than anyone else. They HAD to keep people busy with that war to strenghten their system. Iranians in the first two years of war kallashoon hanooz booye ghorme sabzi midaad, mitoonestan kheyli raahat dobaare IR ro sarnegoon konan, hanooz baazooye sarkoobe IR ghavi nashode bood, hanooz organ haaye sarkoobeshoon shekl nagerefte bood, age mardom mirikhtan dobaare too khiaaboon inaa hichkaarishoon nemitoonestan bokonan. This war was exactly what khomeini saif of it: Yek nemat elaahi. vaaghean eyne haghighat ro goft. bade jang mellat tarside boodan, khaste boodan, koofte boodan, dige naaye jang o enghelaab nadaashtan, inaa vali too hamoon doreye jang, shoroo kardan baa khiaale raahat paaksaazi kardan, avaamele khodeshoon ro dar hame jaa rekhne daadan, khodeshoon ro organize kardan, va vaghti ke jang tamoom shod, dige zooreshoon be oon mellate khaste az jang micharbid.
 
Oct 1, 2004
8,122
205
#28
You're joking right?!

A war is a war. A defensive operation is defined as whatever measure taken to weaken the offensive side. Iran was the offender in that time-frame and Iraq was on the defensive. Facts don't lie.
For goodness sake then Iran could argue the exact opposite and say they always had to attack Iraq because they were hosting MKO.

What I'm trying to say is this argument some Iranians love to have about the war being extended is fine and dandy, but it means nothing. It doesn't take away from the daily war crimes being committed by the Iraqis. Saddam was no saint and I don't see why some somehow think that IR's fuckups justify a bloody war against (Yes, against) Iran for 8 years.
 

Chinaski

Elite Member
Jun 14, 2005
12,269
352
#29
Then what is the meaning of defensive operations?
Defensive means they sit on the border and at most attack forward moving operations of the opposing side.
There is nothing in that war that would define bombing Tehran as "defensive".

پس به نظر تو یک جنگ تدافعی یعنی اینکه طرف مقابل بشینه, تو از زمین و هوا, توپ و خمپاره و بمب و راکت رو سرش بریزی و اون از جاش تکون نخوره آره؟ یعنی تا طرف بیاد از خودش دفاع کنه, میشه متهاجم. احسنت! براوو !
 
Oct 1, 2004
8,122
205
#30
پس به نظر تو یک جنگ تدافعی یعنی اینکه طرف مقابل بشینه, تو از زمین و هوا, توپ و خمپاره و بمب و راکت رو سرش بریزی و اون از جاش تکون نخوره آره؟ یعنی تا طرف بیاد از خودش دفاع کنه, میشه متهاجم. احسنت! براوو !
They can repel, but they can't commit war crimes.
 

Chinaski

Elite Member
Jun 14, 2005
12,269
352
#31
For goodness sake then Iran could argue the exact opposite and say they always had to attack Iraq because they were hosting MKO.

What I'm trying to say is this argument some Iranians love to have about the war being extended is fine and dandy, but it means nothing. It doesn't take away from the daily war crimes being committed by the Iraqis. Saddam was no saint and I don't see why some somehow think that IR's fuckups justify a bloody war against (Yes, against) Iran for 8 years.
what you write here is more than just shallow dooste aziz aadam aslan nemidoone az kojaa shoroo kone javaab daadan chon hame harfaa zade shode. yeki khande daar tarin ghesmat haaye harfe to in jaryaane MKO hast. lol. Azize del, pedar jaan, shomaa az gharaar maloom aslan baa tarikhe in jang o in do keshvar aashnaa nisti. Go and google up Jalaal Talebani to see what he has done to Iraq and the iraqi government to help the IR. He took bribes from IR and his betrayal of Iraq was by far more significant than the one of MKO because it lasted from day one to the very end of the war and even beyond. Yani mikhaam begam vaghti inaa ro nemidooni haminjoori bedoon moghadame naparoon aziz jaan. IR has by far more people who they payed and bribed to weaken the iraqi government than other way around. Masoud barzani and his hezb demokrat kord were iraqis too but they betrayed the iraqi regime and took bribe from the IR to weaken the iraqi government during the war. both kurdish gangs even sent their fighters to help sepah against iraqi army. What i am trying to say is: if there was an MKO who were supported by them, there were a lot of organized iraqi kurdish fighters who were supported and payed by the IR to take action against the iraqi government in return. Just inform yourself before you throw around with stuff like that aziz jaan.

 
Oct 1, 2004
8,122
205
#32
what you write here is more than just shallow dooste aziz aadam aslan nemidoone az kojaa shoroo kone javaab daadan chon hame harfaa zade shode. yeki khande daar tarin ghesmat haaye harfe to in jaryaane MKO hast. lol. Azize del, pedar jaan, shomaa az gharaar maloom aslan baa tarikhe in jang o in do keshvar aashnaa nisti. Go and google up Jalaal Talebani to see what he has done to Iraq and the iraqi government to help the IR. He took bribes from IR and his betrayal of Iraq was by far more significant than the one of MKO because it lasted from day one to the very end of the war and even beyond. Yani mikhaam begam vaghti inaa ro nemidooni haminjoori bedoon moghadame naparoon aziz jaan. IR has by far more people who they payed and bribed to weaken the iraqi government than other way around. Masoud barzani and his hezb demokrat kord were iraqis too but they betrayed the iraqi regime and took bribe from the IR to weaken the iraqi government during the war. both kurdish gangs even sent their fighters to help sepah against iraqi army. What i am trying to say is: if there was an MKO who were supported by them, there were a lot of organized iraqi kurdish fighters who were supported and payed by the IR to take action against the iraqi government in return. Just inform yourself before you throw around with stuff like that aziz jaan.

Chinaski khan,

I'm well aware of Barzani and what he did to Iraqi not to mention the Dawa party that Iran was helping in Iran...
What I am trying to point out is that offensive or defensive - what difference does it make in the end for me or you or the millions of others who saw the country destroyed those 8 years?
I am a bit cynical so frankly I don't believe that a ceasefire would have been agreed to in 82 even if Iran wanted it. Saddam's military at that stage was just looking for a quick break. They would have been back. After 8 years of war with Iran he was still bellicose enough to attack Kuwait.
Honestly, I don't even know what we're arguing about here. I just don't agree with Iran being labelled the aggressor in that war and I certainly don't like anyone who sacrificed in that war being portrayed as useless or stupid or... maybe a bit simple, but for me something I actually care about.

However, in the end I think there is one thing we can all agree on. The war definitely strengthened the regime - it cast aside so many good people and destroyed so many lives. It killed any chance of pluralism in Iran.
 

Chinaski

Elite Member
Jun 14, 2005
12,269
352
#33
باشه. یه کم خندم میگیره از سادگیت چون یه سری چیزایی که میگی واقعا نه حقیقت داره نه ریشه و اساس ولی لا اقل با قسمت آخر نوشته هات موافقم. به هر حال باید با هم بسازیم و میسازیم .
 

Agha Shojaa

Elite Member
Nov 8, 2002
7,110
0
Canada
#34
از اون همه تلفات هم، فقط کسایی که یکی دو سال اول مردن قابله تحسین هستند و میشه بهشون گفت شهید، مثل آبادانی هایی که موندن و جنگیدن. هرکی بعدش رفت، به خیال اینکه کربلا رو آزاد کنه و برسه به بیت ال مقدس احمق بود. ببخشیدا، ولی حقیقت همینه.
With all due respect Behrouz jan, I find your post a bit disrespectful and insulting to the fallen. Regardless of their intent and ideology, they went so that you and I can now sit comfortably behind our computer and know that our families and land are not under the boots of Saddam's soldiers.

Rest in peace to ALL the fallen ones be it Basij, Artesh, Sepah, Airforce and etc.
 

Chinaski

Elite Member
Jun 14, 2005
12,269
352
#35
lol to "under saddams boots". Exactly the IR propaganda. Dont get me wrong, i know you are not an IR supporter but that was their term to scare people and make them come to jebhe.
Yeah yeah "iran under saddams boots"...under the boots of someone who left khoozestan after 2 years and immediately offered peace right after. In reality the iraqis had to be scared of that sick mother fucker khomeini and his intention to run over all iraq, exporting his shiitism, occupying karabala o najaf and marsh through iraq to israel. In reality in the last 6 years of war, we were the ones occupying iraqi soil until the very last days of that war. Taghriban harchi ro ke in rejim be khorde mellat midaad, bar aksesh sehat daasht.

Vaaghean yeki az bisharmaane tarin tablighaate regime bood. Inke mardom ro az in mitarsoondan ke bale age narid baa Eraagh najangid, saddam miaad kolle keshvaro migire o zire chakme haaye khodesh lehetoon mikone. What an epic lie.
 

Chinaski

Elite Member
Jun 14, 2005
12,269
352
#36
یکی از جملاتی که من هیچوقت از ذهنم بیرون نمیره, یک جمله از طارق عزیز بود(شاید به نقل از صدام, نمیدونم, یادم نمیاد) که ما تو جبهه از طریق رادیو عراق شنیدیم. نزدیک مرز رادیو عراق و ایران قدرت پخش و دریافتشون یکی بود, یعنی هم عراقی ها میتونستن رادیو ایران رو گوش کنن هم ایرونی ها رادیو عراق رو. هیچوقت یادم نمیره...انقدر ما شعار داده بودیم که راه قدس از کربلا میگذرد, اینها فکر کنم به جفنگی و بیربطی این جمله پی برده بودن. تو رادیوشون میگفتن: اگه میخاید برید قدس , بیاید با هم بریم. واقعا من واسه چند لحظه خشکم زده بود. چون با همین یک جمله ریده بود طرف به عقل ناقص این جونورا و شعار هاشون رو زیر سؤال میبرد. حق هم داشت, چرا دروغ بگیم؟ حزب بعث عراق دشمن درجه یک صهیونیسم بود و به هیچ عنوان حاضر به سازش و مدارا با دولت اسرایل نبودن و این رو در جنگ ثابت کرده بودن و علنا به زبون میآوردن. یعنی عراقیه اومده بود به این کله خراب ها میگفت مردک انقدر زر زر رسیدن به قدس رو نکن و بهانه بیجا نیار چون اگه هدفت واقعا رفتن به قدس بود, میومدی به ما ملحق میشدی با هم با اسرایل میجنگیدیم.

حالا فکرش رو بکنید, همون صهیونیست های قدس تو جنگ به جمهوری اسلامی کمک میکردن بعد همون جمهوری اسلامی میومد با بی شرمی تمام به رژیم عراق میگفت: بعثی -صهیونیستی!
 
Last edited by a moderator:
Oct 1, 2004
8,122
205
#37
باشه. یه کم خندم میگیره از سادگیت چون یه سری چیزایی که میگی واقعا نه حقیقت داره نه ریشه و اساس ولی لا اقل با قسمت آخر نوشته هات موافقم. به هر حال باید با هم بسازیم و میسازیم .
Maybe I'm simple but no need to be condescending. We don't have to agree on everything.
 

AFRIRAN

IPL Player
Jun 8, 2010
2,521
0
#39
صفحه ها
چرا آیت الله خمینی خواستار اعدام فرماندهان مقصر 'شکست' در جنگ شد؟
حسین باستانی بی***بی***سی

23 سپتامبر 2014 - 01 مهر 1393

به اشتراک گذاری
آیت الله خمینی بلافاصله پس از پذیرش قطعنامه دستور داد تا "دادگاه ویژه تخلفات جنگ"، بدون "رعایت هیچ یک از مقررات دست و پاگیر" مسببان "شکست جبهه اسلام" را به اعدام محکوم کند

سالگرد شروع جنگ ایران و عراق، امسال در شرایطی ویژه فرا رسید: در حالی که در طول یک سال گذشته، تلاش گروهی از اصولگرایان برای متهم کردن رقبای سیاسی خود به ضعف یا خیانت در جنگ، ابعاد جدیدی پیدا کرده بود.

مطابق روایت این گروه از اصولگرایان، همان سیاستمدارانی که در یک سال اخیر به دنبال "سازش" بر سر پرونده هسته ای بوده اند، در زمان جنگ هم سپاه پاسداران را وادار به خاتمه جنگ کردند و "جام زهر" را به خورد حکومت و رهبر وقت جمهوری اسلامی دادند.

به نظر می رسد که این گروه از اصولگرایان، در تبلیغات خود از عاملی تعیین کننده بهره می برند و آن، تمایل دستگاه های حکومتی به "ناگفته گذاشتن" بخش مهمی از وقایع جنگ است.

روایت های جدید اصولگرایان از پایان جنگ ایران و عراق، به لحاظ سیاسی قابل فهم است، اما با طیفی گسترده از مستندات مربوط به ماه های پایانی جنگ همخوانی ندارد. مستنداتی از قبیل حکم رهبر وقت جمهوری اسلامی برای "اعدام" فرماندهان مسئول شکست های نظامی ایران، هشدار آیت الله خمینی که اگرسپاه پاسداران نتواند عقب نشینی ها خود را جبران کند "برای همیشه یک سپاه ذلیل ومرده می شود"، حضور فرماندهان سپاه در یک همایش "سیاسی" در هنگام سقوط فاو، نوشته محسن رضایی فرمانده وقت سپاه که برای مقابله با عراق "بمب اتم" لازم است، اصرار دادگاه نظامی به محاکمه احمد وحیدی (فرماندار نظامی کرمانشاه که بعدها وزیر دفاع شد) و مخالفت اکبر هاشمی رفسنجانی با نظر بعضی از مسئولان در مورد "اعدام" فرماندهانی همچون رحیم صفوی (مسئول وقت عملیات سپاه پاسداران که بعد ها فرمانده سپاه شد).

این آخرین مورد، همین دو هفته پیش خبر ساز شد. زمانی که اکبر هاشمی رفسنجانی، به صحبت های چندی پیش یحیی (رحیم) صفوی فرمانده سابق سپاه پاسداران پاسخ تندی داد که گفته بود وی به دنبال رهبر شدن بعد از آیت الله خمینی بوده است.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، بدون نام بردن مستقیم از سرلشکر صفوی تاکید کرد که وقتی این فرمانده، فاو را "با آن همه امکانات و اموال" رها کرده، صادق خلخالی -حاکم شرع سابق دادگاه های انقلاب و نماینده وقت مجلس- خواستار اعدام او و دو نفر دیگر بوده ولی با مخالفت اکبر هاشمی رفسنجانی مواجه شده است. هاشمی رفسنجانی در اشاره ای دیگر، گفت در آخر جنگ نیز آیت الله خمینی دادگاه رسیدگی به تخلفات فرماندهان را زیر نظر او تشکیل داده که قصد داشته "بعضی ها را اعدام کند" و حتی "رئیس جمهور وقت" (آقای خامنه ای) نیز با دادگاه هم نظر بوده، اما او باز مانع شده است.

دادگاه مورد اشاره اکبر هاشمی رفسنجانی، ظاهرا همان است که دستور تاسیس آن، تنها چند روز بعد از پذیرش قطعنامه ۵۹۸، در نامه ۲ مرداد ۱۳۶۷ آیت الله خمینی به علی رازینی رئیس سازمان قضایى نیروهاى مسلح آمده است. در این نامه، رهبر وقت جمهوری اسلامی دستور می دهد تا "دادگاه ویژه تخلفات جنگ را در کلیه مناطق جنگى"، آن هم "بدون رعایت هیچ یک از مقررات دست و پاگیر" تشکیل شود و می افزاید: "هر عملى که به تشخیص دادگاه موجب شکست جبهه اسلام و یا موجب خسارت جانى بوده و یا مى‏***باشد مجازات آن اعدام است." دستوری که به وضوح، متوجه فرماندهان مقصر در شکست های نظامی ایران است.

فرمان آیت الله خمینی در مورد اعدام مقصران جنگ، چهار روز قبل از دستور دیگر او برای اعدام زندانیان عضو مجاهدین خلق صادر شده و این در حالی است که بر خلاف اجرای سریع دستور دوم، فرمان اول عملا بلااجرا مانده است. پدیده ای که ظاهرا، میانجیگری های برخی مسئولان سیاسی در آن بی تاثیر نبوده است.

در کتاب خاطرات سال ۱۳۶۷ اکبر هاشمی رفسنجانی، جانشین وقت فرمانده کل قوا، اشاراتی نیز وجود دارد که نشان می دهد که چنین میانجیگری هایی، بعضا به نارضایتی مقام های قضایی منجر شده است. به عنوان مثال، در ۶ شهریور ۱۳۶۷ دخالت او برای آزادی احمد وحیدی، که به حکم دادگاه نظامی زندانی شده، با واکنش سازمان قضایى نیروهاى مسلح مواجه می شود که از هاشمی رفسنجانی می خواهد دستور آزادی آقای وحیدی را به طور "مکتوب" بنویسد.

احمد وحیدی، که در زمان ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد به وزارت دفاع رسید، در زمان عملیات مرصاد فرماندهی نظامی کرمانشاه را بر عهده داشت و دادگاه نظامی، خواستار محاکمه او به علت عملکرد ضعیفش در هنگام عملیات نیروهای عراقی و سازمان مجاهدین خلق در استان کرمانشاه بود.

جانشین فرمانده کل قوا، در سوم مرداد ۱۳۶۷، در توصیف عقب نشینی نیروهای نظامی ایران در این مناطق از عبارت "مفتضحانه" استفاده کرده و می افزاید شدت عقب نشینی به حدی بوده که "مردم عشایر منطقه در جاده ها جلوی آنها را گرفته و معترض آنها شده اند".

خاطرات ۲ مرداد همان سال، اکبر هاشمی رفسنجانی، نشان می دهد که به دنبال اصرار صادق خلخالی برای گرفتن "مسئولیت دادگاه زمان جنگ برای تنبیه مخلفین"، به او گفته که صرفا "به امور نظامیان متخلف جبهه نظاره کند و پیشنهاد تنبیه و تشویق بنماید"، در حالی که این روحانی مشهور به صدور احکام شدید، مایل بوده "خودش اختیار تنبیه داشته باشد".

درخواست "بمب اتم" برای شکست عراق

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، در اظهارات اخیر خود در مورد زمزمه های اعدام برخی فرماندهان سپاه در پایان جنگ، گفته که از جمله دلایل این فضا، قصورهای منتهی به سقوط فاو و "عملیات خیبر" بوده است.

او یادآوری کرده که در جریان عملیات، "الحاق بین نیروها از جزیره وبیرون جزیره ممکن نشد و یک گردان نیروی ما به***کلی نابود شد". اشاره هاشمی رفسنجانی به "جزیره" در اینجا، جزیره مجنون است که در جریان عملیات خیبر در اسفند ۱۳۶۲، ارتباط میان نیروهای ایرانی مستقر در آن و نیروهای دیگری که به سمت بصره رفته بودند، به علت اشتباهات عجیب فرماندهی -در حد برداشت متفاوت دو قسمت از نیروهای عمل کننده از زمان شروع عملیات- قطع شد. نتیجه، محاصره و قتل عام نیروهای نفوذ کننده و کشته شدن جمعی از معروف ترین و محبوب ترین فرماندهان جنگ از جمله محمدابراهیم همت و حمید باکری بود.

اشاره اکبر هاشمی رفسنجانی به اتهامات یحیی (رحیم) صفوی بر سر سقوط فاو، حکایت از شکستی جداگانه در آخر فروردین ۱۳۶۷ دارد.

مسئولیت این شکست، نه تنها با آقای صفوی در مقام مسئول عملیات کل سپاه، که با مجموعه ای از فرماندهان ارشد سپاه بود که متهمند که در زمان حمله عراق، برای انجام "فعالیت های سیاسی" جبهه نبرد را ترک کرده بودند.

حسن روحانی، که در اواخر جنگ معاون جانشین فرماندهی کل قوا بود، در مصاحبه ای در سال ۱۳۸۷ روایت می کند که با بالا گرفتن منازعه سیاسی میان جناح های چپ و راست حکومت ایران در جریان انتخابات فروردین ۱۳۶۷ مجلس سوم، "سپاه یکی از ذهنیت***هایش این بود که اگر تعدادی از نیروهای سپاه به مجلس بروند، مشکلات آنها بهتر حل می***شود و پشتیبانی بهتری از جبهه***ها می***شود."

روحانی می افزاید: "آمدند عده***ای از مسئولین سپاه و سرداران را تشویق کردند تا کاندیدا شوند و خود آنها هم در این زمینه فعال شدند. لذا وقتی که فاو سقوط کرد، سپاه سمیناری در کرمانشاه داشت و عمدۀ فرماندهان در غرب بودند." در همین ارتباط، عباس ملکی عضو تیم مذاکره کننده ایران در مورد قطعنامه ۵۹۸ نیز، در مرداد ۱۳۹۳ در گفت وگو با روزنامه شرق می گوید که در آستانه سقوط فاو "توجه بعضی از فرماندهان به مساله انتخابات معطوف شد... شاید آنها فکر ***می***کردند برای اینکه گرایش***هایشان وارد مجلس شود، باید فعالیت***های داخلی را در شهرستان***های مختلف شروع کنند".

حسن روحانی، شهادت می دهد که حتی وقتی خبر در حال سقوط بودن فاو رسیده، محسن رضایی گفته است "فاو سقوط نخواهد کرد، مگر اینکه عراق بمب اتمی به کار ببرد". نقل قولی که حکایت دارد فرماندهان ارشد سپاه نه تنها درک درستی از وضعیت منطقه نداشته اند، که با اصرار بر اشتباه، آخرین فرصت ها برای دفاع از جزیره را نیز از دست داده اند.

غلامعلی رشید، معاون وقت عملیات فرمانده کل سپاه، در مصاحبه جداگانه ای با فصلنامه مطالعات جنگ ایران و عراق (تابستان ۱۳۸۶) تایید کرده که پس از حمله عراق به فاو "محسن رضایی یک حمله سراسری را باور نکرده است".

اما شاید قابل تامل ترین شهادت در مورد وضعیت فرماندهان سپاه در تابستان ۱۳۶۷، از شخص آیت الله خمینی باشد. رهبر سابق جمهوری اسلامی، در پیام ۲۵ تیر ۱۳۶۷ خود در جمع مسئولان ارشد نظام، که در صحیفه نور نیامده و مدت ها بعد از درگذشت وی فاش شده، به نامه ای از محسن رضایی فرمانده وقت سپاه اشاره دارد که محتوای آن را "تکان دهنده" توصیف می کند.

به نوشته آیت الله خمینی: "فرمانده مزبور نوشته است تا پنج سال دیگر ما هیچ پیروزی نداریم. ممکن است در صورت داشتن وسایلی که در طول پنج سال به دست می***آوریم قدرت عملیات انهدامی و یا مقابله به مثل را داشته*** باشیم و بعد از پایان سال ۷۱ اگر ما دارای ۳۵۰ تیپ پیاده و ۲۵۰۰ تانک و ۳۰۰۰ توپ و ۳۰۰ هواپیمای جنگی و ۳۰۰ هلیکوپتر باشیم و قدرت ساخت مقدار قابل توجهی از سلاحهای لیزری و اتمی که از ضرورت***های جنگ در آن موقع است، داشته باشیم می***توان گفت به امید خدا بتوانیم عملیات آفندی داشته باشیم. وی می***گوید قابل ذکر است که باید توسعه نیروی سپاه به هفت برابر و ارتش به دو برابر و نیم افزایش پیدا کند، او آورده است البته امریکا را هم باید از خلیج فارس بیرون کنیم والا موفق نخواهیم بود."

در گزارش های منتشر شده از نامه آقای خمینی که سال ها پس از درگذشت او منتشر شده، اشاره او به تاکید عجیب محسن رضایی بر نیاز به "قدرت ساخت مقدار قابل توجهی از سلاحهای لیزری و اتمی" برای مقابله با عراق سانسور شده و به جای آن، سه نقطه (...) آمده است.

تاکید فرمانده وقت سپاه بر اینکه تنها در صورت تامین شرایط غیرممکنی چون هفت برابر شدن نیروهای سپاه و دسترسی به سلاح هسته ای ممکن است بتوان تا پنج سال بعد علیه عراق به عملیات تهاجمی پرداخت، تنها یک معنا دارد: اینکه فرماندهان این نیروی نظامی، به طور "مطلق" از رویارویی با ارتش عراق ناامید بوده اند، هرچند که با گذشت سال ها از آن واقعه، بعضی از آنان مدعیند که کماکان به ادامه جنگ اعتقاد داشته اند.

قابل توجه است که آیت الله خمینی در بخشی دیگر از آن نامه معروف، در کنایه ای تلخ به فهرست مطالبات محقق ناشدنی محسن رضایی برای مقابله با عراق تاکید دارد که فرمانده وقت سپاه، "با ذکر این مطالب می***گوید باید باز هم جنگید که این دیگر شعاری بیش نیست".

ناخوشنودی آیت الله خمینی از فرماندهی سپاه پاسداران در مقطع پذیرش قطعنامه، به میزانی نظرها را به خود جلب می کند که منجر به رواج شایعه زندانی شدن محسن رضایی می شود.

در خاطرات ۲۹ تیر ۱۳۶۷ اکبر هاشمی رفسنجانی، وضعیت روحی فرمانده سپاه در آن روزها چنین توصیف شده است: "آقای محسن رضایی آمد. ناراحت است. کمی گریه کرد. دلداریش دادم. آماده استعفاست؛ گفتم در سمت خود بماند. قرار شد فردا مصاحبه تلویزیونی داشته باشد که شایعه بازداشت رد شود."

عتاب آیت الله خمینی به سپاه

بعد از پذیرش قطعنامه ۵۹۸، ارتش عراق که به تازگی شکست های سنگینی را به نیروهای نظامی ایران وارد کرده و از جمله جزایر فاو و مجنون را بازپس گرفته، هجوم گسترده ای را انجام می دهد تا در صورت امکان، در آخرین روزهای جنگ قدرت نظامی خود را به رخ جمهوری اسلامی بکشد.

در مورد جزئیات نبردهای دو کشور در این مقطع، تاکنون اطلاعات متفاوتی منتشر شده است. اما شاید توصیف ساده سعید قاسمی، از فرماندهان میانی دوران جنگ و منتقدان سرسخت پذیرش قطعنامه ۵۹۸، برای درک بهتر شرایط آن زمان مفیدتر باشد.

او در تیر ماه گذشته، طی سخنانی در جمع گروهی از اصولگرایان گفت: "دشمن وقت نمی***کرد غنیمتی***ها را جمع کند. به یک اعتبار دوازده***هزار و برخی روایات بیست و چند هزار نفر، ظرف دو -سه روز اسیر دادیم. ۶۰ درصد زمین***هایی را که ظرف ۸ سال گرفته بودیم، طیِ سه شب از دست دادیم."

در همین مقطع است که آیت الله خمینی، در پیامی کوتاه که احمد خمینی به طور تلفنی آن را به رحیم صفوی ابلاغ می کند، به سپاهیان تشر می زند: "اینجا جایی است که باید متر به متر جنگید و هیچ چیز از هیچ کس پذیرفته نیست، یا سپاه، دشمن را به عقب می***راند یا برای همیشه یک سپاه ذلیل و مرده***ای می***شود."

از این پیام تند نیز، که نشان دهنده نارضایتی شدید رهبر وقت از شکست های سریع سپاه در مقابل عراقی هاست، اثری در صحیفه نور وجود ندارد.

این شکست ها در شرایطی به وقوع می پیوندد که در ماه های پایانی جنگ، ایران نه تنها به لحاظ بودجه و سلاح، که حتی از نظر تعداد رزمندگان نیز در وضعیتی به شدت بحرانی قرار دارد.

در مورد توازن عددی نیروهای ایرانی و عراقی در ماه های پایانی جنگ، ارقام مختلفی منتشر شده که بعضا اغراق آمیز به نظر می رسند. اما فارغ از تعداد دقیق نیروها، وضعیت ایران در آن مقطع به گونه***ای بوده که اکبر هاشمی رفسنجانی، در ۱۹ خرداد ۱۳۶۷، "مشکل عمده" جبهه ها را کمبود نیرو دانسته است. نیروهایی که حتی مشخص نیست که تبلیغات معمول حکومت ایران در مورد برتری روحی آنها نسبت به سربازان عراقی، تا چه حد مقرون به واقعیت باشد.

هاشمی رفسنجانی در ۲۳ خرداد با اشاره به وضعیت دشوار جبهه ها برای نیروهای ایرانی و عراقی می نویسد: "دشمن هم در زحمت است، ولی آنها طاقت بیشتری از بسیجی های جوان ما نشان می دهند." وی حتی پیش از سخت شدن بی سابقه کار جبهه ها در سال ۱۳۶۷، در آذرماه ۱۳۶۶ از "کمبود نیروی داوطلب خدمت در نیروهای مسلح" و طرح "پیشنهاد اعزام اجباری طلاب برای سربازی" خبر می دهد.

جانشین فرمانده کل قوا، به ویژه در روزهای بعد از سقوط مهران و جزیره مجنون، اشارات قابل تاملی به وضعیت مصدومان شیمیایی ایران در هفته های پایانی جنگ دارد.

او در ۵ تیر ۱۳۶۷ می گوید "حدود ۴ هزار نفر مصدوم شیمیایی به بیمارستان مراجعه کرده اند" ولی جز ۵۰ نفر، سایر آنها مرخص شده اند. به نوشته هاشمی رفسنجانی: "مثل اینکه حالت روانی شیمیایی، بیشتر از اصل ماده تاثیر می گذارد و بهانه خوبی برای عقب نشینی است. آنها که نمی خواهند بجنگند به آسانی می توانند تظاهر به ابتلا به شیمیایی کنند و یا دچار خیال می شوند."

دلیل حساسیت ویژه وی بر روی این مساله، ظاهرا دردسری است که اطلاعات غلط در مورد وضعیت مصدومان شیمیایی، برای دستگاه دیپلماسی ایران ایجاد کرده: "گفته بودیم خبرنگاران و هیات بازرسی شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی [بمباران ] شیمیایی بیایند که بیمارستان ها می گویند آثار زیادی نمانده است."

هاشمی رفسنجانی یک روز بعد، در اشاره ای دیگر به وضعیت مصدومان شیمیایی می نویسد: "سرعت مرخصی مصدومان شیمیایی از بیمارستان ها که تقریبا خالی شده نشان می دهد که وحشت از شیمیایی بیش از خود آن موثر بوده است."

روند شکست های نیروهای نظامی ایران در ماه های پایانی جنگ، پس از عتاب بی سابقه آیت الله خمینی به نیروهای مسلح که "باید متر به متر جنگید" و افزایش ناگهانی حضور مردم در جبهه ها - که از تشدید حملات عراق بعد از پذیرش قطعنامه به شدت خشمگین شده بودند- متوقف می شود. تحولی که بخشی از آن ریشه در افزایش قدرت مقابله ایران در جبهه ها دارد و بخشی دیگر، ناشی از تصمیم اجتناب ناپذیر عراقی هاست که می***دانند حامیان بین المللی آنها پس از پذیرش قطعنامه توسط ایران، از ادامه تجاوزات نظامیشان حمایت نمی کنند.

برخی از اصولگرایان منتقد قبول قطعنامه ۵۹۸، در سال های اخیر ادعا کرده اند که آیت الله خمینی، پس از افزایش حضور مردم در جبهه ها گفته اگر می دانسته مردم تا این حاضرند پای جنگ بایستند، قطعنامه را نمی***پذیرفته است. اما محسن رفیقدوست که در زمان پذیرش قطعنامه وزیر سپاه پاسداران بود (این وزارتخانه بعدها منحل شد) در مرداد ۱۳۹۰ در مصاحبه ای با سایت تاریخ ایرانی می گوید که احمد خمینی، پیش از مرگ خود تکذیب کرده که پدرش چنین سخنی را بر زبان رانده باشد.

در متن پیام عمومی رهبر سابق جمهوری اسلامی در مورد پذیرش قطعنامه آمده است: "تأکید مى‏***کنم که گمان نکنید که من در جریان کار جنگ و مسئولان آن نیستم. مسئولین مورد اعتماد من مى‏باشند، آنها را از این تصمیمى که گرفته ‏اند شماتت نکنید که براى آنان نیز چنین پیشنهادى سخت و ناگوار بوده است."

تاکیدی که احتمالا، نوعی آینده نگری برای اجتناب از ادعاهایی بوده که به تصور آیت الله خمینی، احتمال داشته پس از مرگ او، توسط منتقدان پذیرش قطعنامه ۵۹۸ مطرح شود.

هزینه های "شفاف سازی جنگ"

در طول جنگ ایران و عراق، نیروهای نظامی و شبه نظامی ایران، بدون دسترسی به سلاح های مورد نیاز خود، میزان بی سابقه ای از فداکاری، ابتکار و استقامت را برای دفاع از کشور به کار گرفتند و در عین حال، در مقایسه با اغلب دیگر جنگ های معاصر، بی رحمی کمتری را علیه شهروندان یا حتی نظامیان عراقی مرتکب شدند. از سوی دیگر، بسیاری از فرماندهان جنگ، از محمد ابراهیم همت و برادران باکری گرفته تا جواد فکوری و ولی الله فلاحی، جزو اسطوره های ملی طیف متنوعی از ایرانیان محسوب می شوند.

با وجود این، قابل انکار نیست که محاسبات اشتباه بسیاری از فرماندهان و سیاستمداران ایران در مورد توانایی جمهوری اسلامی برای ادامه جنگ، از مقطعی مشخص به شکست های فاجعه باری منجر شده است. به عنوان نمونه، اگر ایران قطعنامه ۵۹۸ را تنها یک سال زودتر – همان زمانی که صادر شد – قبول می کرد، می توانست جنگ را در شرایطی به پایان ببرد که هنوز مناطق مهمی از خاک عراق و از جمله فاو و مجنون را در اختیار داشت و به وضعیتی نرسیده بود که – به قول سعید قاسمی – "۶۰ درصد زمین***هایی را که ظرف ۸ سال گرفته بود، طیِ سه شب از دست بدهد".

در روایت های رسمی حکومت ایران از جنگ هشت ساله، یادی از ناکامی های سپاه پاسداران -به ویژه در سال پایانی جنگ- نمی شود. عزم مجموعه حکومت بر اختقای این بخش از تاریخ معاصر ایران، به میزانی بوده که حتی به سانسور یا دستکاری پیام های آیت الله خمینی انجامیده است. تا حدی که به عنوان نمونه، در "صحیفیه نور" اثری از هشدار اواخر جنگ آیت الله خمینی به سپاه که اگر خوب نجنگد "برای همیشه ذلیل و مرده" است یا نامه او در جمع مسئولان نظام در مورد دلایل پذیرش قطعنامه نیست.

با توجه به مجموعه این واقعیت ها، به نظر می رسد که اصرارهای اخیر برخی اصولگرایان بر مشابه سازی وقایع منجر به قبول قطعنامه و مذاکرات هسته ای، زمینه های کاملا جدیدی را برای پرداختن به جنبه های پنهان جنگ ایران و عراق - به ویژه در ارتباط با عملکرد فرماندهان نظامی - ایجاد کرده است.

جنبه هایی که بعید است در مجموعه حکومت ایران، تمایلی به شفاف شدن آنها وجود داشته باشد.